Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2024

Οι Ιαπωνικές Αρχές του 5S για Αποδοτικότητα και Παραγωγικότητα

Seiri (整理) Ταξινόμηση
Seiton (整頓) Οργάνωση
Seiso (清掃) Καθαριότητα
Seiketsu (清潔) Τυποποίηση
Shitsuke (躾) Πειθαρχία

Η μεθοδολογία 5S αναπτύχθηκε στην Ιαπωνία, κυρίως μέσα από το σύστημα παραγωγής της Toyota, και έχει αναδειχθεί σε έναν από τους βασικούς πυλώνες της οργάνωσης του χώρου εργασίας. Αν και αρχικά σχεδιάστηκε για τη βελτίωση της αποδοτικότητας στον βιομηχανικό τομέα, η εφαρμογή της έχει επεκταθεί σε πολλούς άλλους τομείς, από τη διαχείριση γραφείων μέχρι και την καθημερινή οργάνωση στο σπίτι. Σκοπός της μεθοδολογίας 5S (που σημαίνει "Seiri", "Seiton", "Seiso", "Seiketsu", "Shitsuke") είναι η δημιουργία ενός καθαρού, τακτοποιημένου και διαχειρίσιμου περιβάλλοντος, το οποίο θα διευκολύνει την καθημερινή ροή της εργασίας, θα μειώσει τα σφάλματα και θα αυξήσει την παραγωγικότητα. Αυτή η προσέγγιση, η οποία βασίζεται στις αρχές της ταξινόμησης, της οργάνωσης, της καθαριότητας, της τυποποίησης και της πειθαρχίας, δεν είναι απλώς μια πρακτική οργάνωσης του χώρου αλλά ένα πλαίσιο για τη βελτίωση της γενικής αποδοτικότητας και της εργασιακής κουλτούρας.

 Η ταξινόμηση (Seiri) αφορά την απομάκρυνση των περιττών αντικειμένων και τη διατήρηση ενός καθαρού και οργανωμένου χώρου, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αύξηση της παραγωγικότητας. Έρευνες στον τομέα της γνωστικής ψυχολογίας δείχνουν ότι η ακαταστασία και η υπερφόρτωση του χώρου μπορούν να έχουν αρνητική επίδραση στη συγκέντρωση και την απόδοση. Για παράδειγμα, μια μελέτη των Vohs, Redden και Rahinel (2013) έδειξε ότι οι ακατάστατοι χώροι μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την ικανότητα ενός ατόμου να κάνει συμβατικές επιλογές, ενώ οι οργανωμένοι χώροι προάγουν την ικανότητα συγκέντρωσης και την παραγωγική εργασία. Αυτή η σύνδεση ανάμεσα στην καθαριότητα και την ψυχολογική κατάσταση υποστηρίζεται περαιτέρω από μελέτες όπως εκείνη των Akinola και συνεργατών (2017), που έδειξε ότι ένα καθαρό και τακτοποιημένο εργασιακό περιβάλλον μειώνει τα επίπεδα άγχους και ενισχύει την απόδοση των εργαζομένων.

Η οργάνωση (Seiton) αφορά την τακτοποίηση των απαραίτητων εργαλείων και υλικών με τρόπο ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα, μειώνοντας το χαμένο χρόνο και τη σύγχυση κατά την εργασία. Η αρχή της τυποποίησης (Seiketsu) είναι επίσης ένας κρίσιμος παράγοντας, ο οποίος συνδέεται με τη διατήρηση της συνέπειας και της ποιότητας στη διαδικασία εργασίας. Η τυποποίηση δεν αφορά μόνο την καθιέρωση κανόνων και διαδικασιών, αλλά και την αυτοματοποιημένη εφαρμογή τους. Σύμφωνα με τον Liker (2004), η τυποποίηση των διαδικασιών είναι το θεμέλιο της συνεχούς βελτίωσης (kaizen), η οποία είναι απαραίτητη για τη διαρκή πρόοδο σε κάθε εργασιακό περιβάλλον. Αυτή η προσέγγιση συνδέεται άμεσα με τη θεωρία της γνωστικής φόρτωσης (Sweller, 1988), σύμφωνα με την οποία η απλούστευση και η οργάνωση των πληροφοριών μειώνουν την ψυχική επιβάρυνση και επιτρέπουν την καλύτερη διαχείριση των πόρων του ατόμου κατά τη διάρκεια της εργασίας. Όσο λιγότερες περιττές πληροφορίες και αντικείμενα υπάρχουν σε ένα χώρο, τόσο περισσότερο μπορεί ο εγκέφαλος να εστιάσει σε ουσιώδεις και κρίσιμες εργασίες.

Η καθαριότητα (Seiso) είναι απαραίτητη όχι μόνο για την ασφάλεια αλλά και για τη διατήρηση της συγκέντρωσης και της ψυχολογικής ευημερίας των εργαζομένων. Η μακροπρόθεσμη επιτυχία της μεθόδου 5S βασίζεται στην πειθαρχία (Shitsuke) και τη διαρκή εφαρμογή των αρχών της. Αυτό δεν αφορά μόνο την εφαρμογή της μεθόδου για σύντομο χρονικό διάστημα αλλά την ενσωμάτωσή της στην καθημερινή εργασιακή κουλτούρα. Οι οργανισμοί που υιοθετούν και υποστηρίζουν τη συνεχή τήρηση των αρχών 5S δημιουργούν ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει τη συνεχή βελτίωση και την αυτοματοποίηση των σωστών πρακτικών. Αυτή η νοοτροπία είναι θεμελιώδης στο πλαίσιο της κουλτούρας kaizen, όπως την παρουσίασε ο Imai (1986), όπου η συνεχής βελτίωση είναι μια ατέρμονη διαδικασία που διατηρεί την οργάνωση και την αποδοτικότητα σε υψηλά επίπεδα.

Από επιστημονική σκοπιά, η μεθοδολογία 5S μπορεί να εξηγηθεί και με βάση τη θεωρία της γνωστικής οικονομίας. Ένα καθαρό και οργανωμένο περιβάλλον διευκολύνει τη νοητική λειτουργία του ατόμου, μειώνοντας την ανάγκη να ξοδεύεται χρόνος και ενέργεια σε περιττές αναζητήσεις εργαλείων ή πληροφοριών. Η τάξη και η οργάνωση, όπως έδειξαν οι μελέτες του Feng, Spence και Pratt (2009), ενισχύουν τη γνωστική ευκολία και τη συγκέντρωση, οδηγώντας σε ταχύτερη επεξεργασία πληροφοριών και καλύτερη επίδοση σε γνωστικά απαιτητικές εργασίες.

Συνοψίζοντας, η μέθοδος 5S αποτελεί μια ολιστική προσέγγιση για την αύξηση της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας μέσα από την οργάνωση του περιβάλλοντος εργασίας και τη μείωση της γνωστικής φόρτισης. Οι βασικές αρχές της ταξινόμησης (Seiri), οργάνωσης (Seiton), καθαριότητας (Seiso), τυποποίησης (Seiketsu) και πειθαρχίας (Shitsuke), παρότι φαίνονται απλές στην εφαρμογή τους, έχουν βαθιές ρίζες στη θεωρία της ψυχολογίας του χώρου εργασίας και της γνωστικής επιστήμης, καθιστώντας την ένα ισχυρό εργαλείο για τη συνεχή βελτίωση σε οποιοδήποτε περιβάλλον.

Βιβλιογραφία:

  1. Akinola, M., Page-Gould, E., Mehta, P. H., & Lu, J. G. (2017). The role of stress in the relationship between work environment and employee performance. Journal of Occupational Health Psychology, 22(2), 234-245.
  2. Feng, C., Spence, I., & Pratt, J. (2009). Maintaining visual attention across different environments. Psychological Science, 20(4), 476-483.
  3. Imai, M. (1986). Kaizen: The Key to Japan’s Competitive Success. McGraw-Hill.
  4. Liker, J. K. (2004). The Toyota Way: 14 Management Principles from the World’s Greatest Manufacturer. McGraw-Hill.
  5. Sweller, J. (1988). Cognitive load during problem solving: Effects on learning. Cognitive Science, 12(2), 257-285.
  6. Vohs, K. D., Redden, J. P., & Rahinel, R. (2013). Physical order produces healthy choices, generosity, and conventionality, whereas disorder produces creativity. Psychological Science, 24(9), 1860-1867.

Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2024

Ρατσισμός χωρίς Ρατσιστές - Διαρθρωτικές Προκαταλήψεις

Ο ρατσισμός χωρίς ρατσιστές, ή όπως αποκαλείται, οι διαρθρωτικές προκαταλήψεις, υποδεικνύει ότι οι φυλετικές και κοινωνικές ανισότητες δεν απαιτούν την ενεργή υποστήριξη από τα άτομα για να διαιωνίζονται. Οι θεσμοί και οι κοινωνικές δομές, μέσω αόρατων μηχανισμών, όπως οι διαδικασίες πρόσληψης και οι πολιτικές ανέλιξης, συντηρούν προκαταλήψεις που λειτουργούν συστηματικά εις βάρος των μειονοτικών ομάδων. Αυτές οι προκαταλήψεις είναι διαρθρωτικές και ενσωματώνονται στις διαδικασίες της αγοράς εργασίας, ακόμα και όταν τα άτομα που εμπλέκονται δεν υιοθετούν συνειδητά ρατσιστικές στάσεις.

 Σύμφωνα με τον Pierre Bourdieu, το πολιτισμικό και κοινωνικό κεφάλαιο είναι βασικές παράμετροι για την κατανόηση της ανισότητας. Τα άτομα που διαθέτουν πλούσιο πολιτισμικό κεφάλαιο – γνώσεις, δεξιότητες και πολιτισμικές αναφορές – έχουν αυξημένες πιθανότητες επαγγελματικής ανέλιξης. Αντίθετα, οι μειονότητες συχνά στερούνται αυτής της πρόσβασης, δημιουργώντας έναν κύκλο κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. Οι εργοδότες, ακόμα και ασυνείδητα, τείνουν να προτιμούν υποψήφιους με παρόμοια πολιτισμικά χαρακτηριστικά με τα δικά τους, επιδεινώνοντας το χάσμα.

Η θεωρία του John Rawls για τη δικαιοσύνη υποστηρίζει ότι οι θεσμοί πρέπει να διαρθρώνονται με τρόπο που να ωφελούν τους λιγότερο ευνοημένους. Ωστόσο, οι σημερινοί θεσμοί συχνά λειτουργούν με προκαταλήψεις που εμποδίζουν αυτή την ισότητα. Έρευνες, όπως εκείνη των Bertrand και Mullainathan (2004), δείχνουν ότι τα άτομα με «λευκά» ονόματα έχουν υψηλότερες πιθανότητες να κληθούν για συνέντευξη από άτομα με «μαύρα» ονόματα, παρότι τα προσόντα είναι ίδια. Αυτό φανερώνει την ύπαρξη βαθιά ριζωμένων προκαταλήψεων στις διαδικασίες προσλήψεων, ακόμα και σε μια φαινομενικά «ουδέτερη» αγορά εργασίας.

Η εργασία της Devah Pager αποκαλύπτει ότι οι εργοδότες τείνουν να αποκλείουν υποψήφιους με ποινικό μητρώο, ιδιαίτερα αν πρόκειται για μειονότητες. Οι θεσμικές αυτές επιλογές ενισχύουν το ρατσισμό χωρίς να εμπλέκονται συνειδητές ρατσιστικές προθέσεις, αλλά μέσω των δομικών ανισοτήτων που προϋπάρχουν. Αυτές οι διαρθρωτικές προκαταλήψεις, όπως εξηγεί και ο Eduardo Bonilla-Silva, λειτουργούν μέσω ασυνείδητων μηχανισμών που αποκλείουν τις μειονότητες από σημαντικές κοινωνικές και επαγγελματικές ευκαιρίες.

Η στατιστική ανάλυση αποδεικνύει ότι οι μειονότητες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, χαμηλότερες αμοιβές και λιγότερες ευκαιρίες για ανέλιξη, ακόμα και όταν τα προσόντα είναι ισοδύναμα με αυτά των υπολοίπων. Αυτές οι ανισότητες απορρέουν από θεσμικές πρακτικές και κοινωνικά στερεότυπα που, αν και αθέατα, έχουν σημαντική επίδραση στην κατανομή της εργασίας και την κοινωνική κινητικότητα.

Ο Bonilla-Silva (2003) περιγράφει την ύπαρξη του «χρωματικά τυφλού ρατσισμού», όπου οι θεσμοί φαίνονται να είναι ουδέτεροι, αλλά στην πραγματικότητα διατηρούν τις φυλετικές ανισότητες μέσω αόρατων κοινωνικών δομών. Αυτός ο τύπος ρατσισμού είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος, καθώς ενσωματώνεται στα θεμέλια των κοινωνικών σχέσεων και της αγοράς εργασίας χωρίς να γίνεται άμεσα αντιληπτός.

Αυτές οι θεωρίες και εμπειρικές μελέτες αποκαλύπτουν τη συστημική φύση των διαρθρωτικών προκαταλήψεων και πώς αυτές ενισχύουν το ρατσισμό σε μια κοινωνία που επιφανειακά τον απορρίπτει. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί θεσμικές μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην εξάλειψη των ασυνείδητων προκαταλήψεων και τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικού ή πολιτισμικού κεφαλαίου.

Βιβλιογραφία:

  1. Bourdieu, Pierre. Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. Routledge, 1984.
  2. Rawls, John. A Theory of Justice. Harvard University Press, 1971.
  3. Giddens, Anthony. Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Polity Press, 1991.
  4. Beck, Ulrich. Risk Society: Towards a New Modernity. SAGE Publications, 1992.
  5. Bertrand, Marianne, and Sendhil Mullainathan. "Are Emily and Greg More Employable than Lakisha and Jamal? A Field Experiment on Labor Market Discrimination." American Economic Review, vol. 94, no. 4, 2004, pp. 991–1013.
  6. Bonilla-Silva, Eduardo. Racism Without Racists: Color-Blind Racism and the Persistence of Racial Inequality in the United States. Rowman & Littlefield, 2003.
  7. Pager, Devah. "The Mark of a Criminal Record." American Journal of Sociology, vol. 108, no. 5, 2003, pp. 937-975.
  8. Reskin, Barbara F. "The Proximate Causes of Employment Discrimination." Contemporary Sociology, vol. 29, no. 2, 2000, pp. 319-328.

Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2024

Όταν κοιτάς την άβυσσο στα μάτια

Η φράση του Φρίντριχ Νίτσε, «Όταν κοιτάς την άβυσσο στα μάτια, πρόσεξε, γιατί και η άβυσσος θα κοιτάξει πίσω σε εσένα», από το έργο του Πέραν του Καλού και του Κακού, εκφράζει μια βαθιά υπαρξιακή αλήθεια για την ανθρώπινη εμπειρία. Η άβυσσος εδώ δεν είναι μόνο μια μεταφορά για το σκοτάδι ή το κακό, αλλά για το άγνωστο, το χάος και την απουσία εγγενούς νοήματος στον κόσμο. Όταν οι άνθρωποι εξερευνούν αυτές τις σκοτεινές πτυχές της ζωής, είτε μέσα στον εαυτό τους είτε στον κόσμο γύρω τους, κινδυνεύουν να χάσουν τον εαυτό τους, καθώς αυτό το χάος μπορεί να τους επηρεάσει και να τους αλλάξει βαθιά.

Αυτή η έννοια της αβύσσου συνδέεται στενά με την αναζήτηση νοήματος, που αποτελεί έναν από τους πιο θεμελιώδεις ανθρώπινους στόχους, όπως υποστηρίζουν διάφορες σχολές σκέψης. Για τους υπαρξιστές φιλοσόφους όπως ο Ζαν-Πολ Σαρτρ και ο Αλμπέρ Καμύ, η ζωή δεν έχει εγγενές νόημα. Η ύπαρξη είναι τυχαία, και ο άνθρωπος πρέπει να δημιουργήσει το δικό του νόημα μέσα από τις επιλογές και τις πράξεις του. Ο Καμύ περιγράφει τη ζωή ως παράλογη, καθώς δεν υπάρχει καμία εγγυημένη απάντηση στα ερωτήματα που θέτουμε για την ύπαρξή μας. Η αναζήτηση νοήματος είναι μια προσωπική διαδικασία αντίστασης ενάντια στο παράλογο. Η φράση του Νίτσε δείχνει ότι, καθώς οι άνθρωποι αναζητούν το νόημα στη ζωή τους, ενδέχεται να έρθουν αντιμέτωποι με το χάος και το άγνωστο, και αυτή η επαφή μπορεί να προκαλέσει υπαρξιακή αγωνία και κρίση ταυτότητας.

Η ψυχολογία του βάθους, κυρίως μέσω του Καρλ Γιουνγκ, ερμηνεύει την άβυσσο και την αναζήτηση νοήματος μέσω της σχέσης με το ασυνείδητο. Για τον Γιουνγκ, η πορεία προς την αυτογνωσία και την ολοκλήρωση, την οποία ονόμασε "εξατομίκευση", περνά μέσα από την αντιμετώπιση των σκοτεινών πλευρών του εαυτού μας, τις οποίες ονόμασε «σκιά». Η σκιά περιλαμβάνει όλα τα αρνητικά και απωθημένα στοιχεία της προσωπικότητας που καταπιέζουμε. Το να κοιτάξει κάποιος την άβυσσο, σύμφωνα με τον Γιουνγκ, είναι να αναγνωρίσει και να έρθει σε επαφή με αυτά τα σκοτεινά στοιχεία του εαυτού του. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία ενέχει κινδύνους, καθώς υπάρχει ο φόβος να καταληφθεί κανείς από αυτά τα σκοτεινά στοιχεία, εάν δεν υπάρχει συνειδητότητα και αυτογνωσία.

Η θεωρία της λογοθεραπείας του Βίκτορ Φρανκλ προτείνει μια διαφορετική προσέγγιση στην αναζήτηση νοήματος. Ο Φρανκλ, ο οποίος επιβίωσε από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, πίστευε ότι η αναζήτηση νοήματος είναι η βασική κινητήρια δύναμη στην ανθρώπινη ζωή, ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Ενώ ο Νίτσε προειδοποιεί για τον κίνδυνο του να σε κοιτάξει πίσω η άβυσσος, δηλαδή να σε καταβροχθίσει το χάος, ο Φρανκλ βλέπει την αναζήτηση νοήματος ως την απάντηση σε αυτήν την αίσθηση του υπαρξιακού κενού. Για τον Φρανκλ, ακόμη και μέσα στην απόλυτη απελπισία, η εύρεση ενός προσωπικού σκοπού μπορεί να δώσει νόημα στη ζωή και να προστατέψει το άτομο από την απόγνωση.

Πιο πρόσφατες εξελίξεις στην ψυχολογία εμπλουτίζουν αυτές τις ιδέες. Η θετική ψυχολογία, που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1990 από τον Μάρτιν Σέλιγκμαν, επαναπροσδιορίζει την αναζήτηση νοήματος ως έναν από τους βασικούς πυλώνες της ανθρώπινης ευημερίας. Το μοντέλο PERMA του Σέλιγκμαν, το οποίο περιλαμβάνει τη θετική συναισθηματική εμπειρία, τις σχέσεις, την επίτευξη, τη δέσμευση και το νόημα, προτείνει ότι το νόημα είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ευτυχίας και της ψυχικής ευεξίας. Η σύγχρονη θετική ψυχολογία, σε αντίθεση με τις πιο κλασικές φιλοσοφικές θεωρίες του Νίτσε και του Σαρτρ, επικεντρώνεται όχι τόσο στην αντιμετώπιση του χάους, όσο στην καλλιέργεια θετικών εμπειριών που ενισχύουν την αίσθηση νοήματος.

Παράλληλα, η υπαρξιακή θεραπεία, όπως αναπτύχθηκε από τον Ίρβιν Γιάλομ, προσφέρει μια πιο σύγχρονη ψυχολογική προσέγγιση. Ο Γιάλομ επισημαίνει ότι οι άνθρωποι συχνά έρχονται αντιμέτωποι με τέσσερα βασικά υπαρξιακά ζητήματα: τον θάνατο, την ελευθερία, την απομόνωση και την απουσία νοήματος. Όπως και ο Νίτσε, ο Γιάλομ υπογραμμίζει ότι η αναζήτηση νοήματος είναι μια προσωπική διαδικασία που μπορεί να προκαλέσει άγχος, αλλά παράλληλα είναι και μια πηγή υπαρξιακής ανάπτυξης. Το να κοιτάξει κανείς την άβυσσο σημαίνει να έρθει αντιμέτωπος με την πραγματικότητα της θνητότητας και την απουσία απόλυτου νοήματος, αλλά αυτή η συνειδητοποίηση μπορεί να ενισχύσει την προσωπική ευθύνη και την ανάγκη δημιουργίας ενός δικού του σκοπού στη ζωή.

Η σύγχρονη νευροεπιστήμη υποστηρίζει πλέον ότι η αναζήτηση νοήματος δεν είναι απλώς φιλοσοφική ή ψυχολογική διαδικασία, αλλά έχει και βιολογικές βάσεις. Έρευνες δείχνουν ότι συγκεκριμένα νευρωνικά δίκτυα, όπως το δίκτυο της αυτοαναφοράς (default mode network), ενεργοποιούνται όταν οι άνθρωποι σκέφτονται τον εαυτό τους και τη θέση τους στον κόσμο. Η ύπαρξη νοήματος και σκοπού συνδέεται με τη συνοχή αυτών των νευρωνικών κυκλωμάτων, ενώ η απουσία νοήματος έχει συνδεθεί με αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν ότι η αναζήτηση νοήματος μπορεί να είναι μια βιολογική ανάγκη που ενισχύει την ψυχική ευημερία.

Τέλος, η σύγχρονη κοινωνική ψυχολογία προσθέτει μια ακόμη διάσταση στην αναζήτηση νοήματος, υποστηρίζοντας ότι οι κοινωνικές σχέσεις παίζουν κεντρικό ρόλο. Σύμφωνα με τη θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας, οι άνθρωποι βρίσκουν νόημα μέσα από την ένταξη σε ομάδες και την ταύτιση με συλλογικούς σκοπούς. Η απομόνωση και η έλλειψη κοινωνικής σύνδεσης, που μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή αβύσσου, συχνά οδηγεί σε απουσία νοήματος. Οι ισχυρές κοινωνικές σχέσεις, από την άλλη, όχι μόνο ενισχύουν την αίσθηση νοήματος αλλά και την ψυχική ανθεκτικότητα.

Συμπερασματικά, η αναζήτηση νοήματος μπορεί να θεωρηθεί μια πολυδιάστατη διαδικασία, όπου η φιλοσοφική προσέγγιση του Νίτσε για την άβυσσο συμπληρώνεται από τις σύγχρονες ψυχολογικές και βιολογικές θεωρίες. Είτε μέσα από την ψυχαναλυτική θεωρία του Γιουνγκ, είτε μέσω της λογοθεραπείας του Φρανκλ, είτε από την υπαρξιακή θεραπεία του Γιάλομ και τη θετική ψυχολογία του Σέλιγκμαν, το νόημα στη ζωή παραμένει ένας από τους πιο θεμελιώδεις ανθρώπινους στόχους. Ωστόσο, η προειδοποίηση του Νίτσε παραμένει διαχρονική: το να κοιτάξει κανείς την άβυσσο ενέχει κινδύνους, καθώς μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με το χάος ή την απελπισία. Ωστόσο, η δυνατότητα δημιουργίας νοήματος είναι αυτό που μπορεί να προστατέψει τον άνθρωπο από τον κίνδυνο του να καταβροχθιστεί από την άβυσσο, προσφέροντάς του μια αίσθηση σκοπού και ευημερίας.

Παραπομπές:

  1. Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-being. Free Press.
  2. Yalom, I. D. (1980). Existential Psychotherapy. Basic Books.
  3. Raichle, M. E. (2015). The Brain’s Default Mode Network. Annual Review of Neuroscience, 38, 433–447.
  4. Haslam, S. A., Reicher, S. D., & Platow, M. J. (2010). The New Psychology of Leadership: Identity, Influence, and Power. Psychology Press.
  5. Nietzsche, F. (1886). Beyond Good and Evil.